segunda-feira, 30 de março de 2009

QUIEN YÊ JEOBÁ (יהוה)?

Abrindo camino atrabeç de la selba ne l Camboja, Henri Mouhot, splorador francés de l seclo 19, chegou a un templo circado por un ancho galaton. L templo era l Angkor Wat, l maior monumento relegioso de l planeta. Mouhot lhougo biu q'aqueilha strutura cubiêrta de musgo era oubra de manos houmanas. "Custruído por algun Michelangelo de l'anteguidade", screbiu el, "yê mais grandioso que qualquier cousa que mos fui deixada pula Grécia ó por Roma". Mouhot nun tenie dúbeda de q'aqueilha strutura cumplexa, anque tubisse quedado abandonada por seclos, habie sido porjetada por alguien.

Templo Angkor Wat, Camboja Galaton adonde s'ancuntra l Angkor Wat

Curjidosamente, un lhibro de sabedorie scrito seclos atrás usou un raçocínio aparecido, al çclarar: "Cada casa, naturalmente, yê custruída por alguien, mas quien custruiu to las cousas yê Dius." (Heibreus 3:4) Mas alguns talbeç dígan: 'Las oubras de la naturaleza son çfrentes de las oubras de l home.' Inda assi, nien to ls cientistas cuncórdan cun aquessa oubjeçon.

Apuis d'admitir que "ls sistemas bioquímicos nun son oubjetos nó-animados", Michael Behe, porsor-adjunto de Bioquímica de l'Ounibersidade de Lehigh, Pensilbánia, Stados Ounidos de l'América, pregunta: "Será q'alguien puôde porjetar sistemas bioquímicos bibos?" El cuntina amostrando que ls cientistas hoije stan porjetando mudanças básicas an ourganismos bibos atrabeç de métodos cumo la angenharie genética. Assi, tanto las cousas animadas cumo las nó-animadas puôden ser 'custruídas'! Eisaminando l mundo microscópico de las células bibas, Behe ousserbou sistemas ancriblemente cumplexos cumpuôstos d'eilemiêntos anterdependiêntes. A que cuncluson chegou el? "L resultado d'aquesses sfuôrços cumulatibos d'ambestigar la célula — d'ambestigar la bida a nible molecular — yê un alto, claro i penetrante brado de 'porjeto'!"
Portanto, quien yê l Porjetista por trás de todos aquesses sistemas cumplexos?

DNA

QUIEN YÊ L PORJETISTA?

La repuôsta s'ancuntra naquel lhibro antigo de sabedorie citado: la Bíblia. An sues palabras einiciales, la Bíblia respunde cun notable simplicidade i clareza a la pregunta subre quien porjetou to las cousas: "Ne l percípio Dius criou ls ciêlos i la tiêrra." - Génesis 1:1.

Pa se çtinguir d'outros a quien cháman de Dius, assi i to, l Criador eidentifica a si mesmo c'un nome sclusibo: "Assi dixe l berdadeiro Dius, Jeobá, l Criador de ls ciêlos . . . Aquel que stirou la tiêrra i sou produto, Aquel que dá respiraçon al p(u)obo subr'eilha." (Eisaías 42:5, 8) Jeobá yê l nome de l Dius que porjetou l Ouniberso i criou ls homes i las mulhiêres an la Tiêrra. Mas quien yê Jeobá? Que tipo de Dius yê el? I porquei bós deberíedes scuitá-lo?

L SEGNIFICADO DE L NOME

Antes de mais nada, l que quier dezir Jeobá, l nome de l Criador? L nome debino yê scrito cun quatro lhetras heibraicas (יהוה, YHWH) i ocorre quaije 7.000 bezes an la parte heibraica de la Bíblia. Aquesse nome yê cunsiderado ser la forma causatiba de l berbo heibraico ha·wáh ("benir a ser; tornar-se") i por esso quier dezir "El Causa que Benga a Ser". An outras palabras, Jeobá sabiamente torna-se l que quier que seia neçairo pa rializar ls sous porpósitos. A fin de cumprir las sues purmessas, el torna-se l Criador, l Juiç, l Salbador, l Sustentador de la bida, i assi por delantre. Ademais, l berbo heibraico assume la forma gramatical que denota ũa açon an porcesso de cumprimiênto. Aquesso andica que Jeobá inda torna-se l cumpridor de las sues purmessas. El yê, de fato, un Dius bibo!

LAS PERCIPALES QUALIDADES DE JEOBÁ

La Bíblia amostra q'aquesse Criador i cumpridor de las sues purmessas yê alguien mui catibante. L própio Jeobá rebelou sues qualidades çtintibas al dezir: "Jeobá, Jeobá, Dius mezericordioso i clemente, debagaroso an irar-se i abundante an beneboléncia i an berdade, preserbando la beneboléncia pa cun miles, perdonando l eirro, i la transgresson, i l pecado." (Éisodo 34:6, 7) Jeobá yê repersentado cum'un Dius de beneboléncia. La palabra heibraica (o)usada eiqui puôde tamien ser traduzida "amor lhial". Al rializar sou porpósito eiterno, Jeobá lhialmente cuntina a amostrar amor a las sues criaturas. Nun apreciais bós tal amor?

P'alhá d'esso, Jeobá nun s'ira facelmente i stá pronto a perdonar ls nuôssos eirros. Sentimos-mos bien de star na cumpanhie d'alguien que nun yê crítico, mas yê perdonador. Porén aquesso nun quier dezir que Jeobá fecha ls uôlhos al eirro. El çclarou: "You, Jeobá, amo la justícia, oudiando l roubo junto cula anjustícia." (Eisaías 61:8) Cumo l Dius de la justícia, el nun tolerará pa siêmpre pecadores deliberados que cuntínan ne l malo porceder. Assi, puodemos tener certeza de que ne l sou debido tiêmpo, Jeobá corregirá l'anjustícia ne l mundo al nuôsso alredor.

Mantener l purfeito eiquilíbrio antre las qualidade d'amor i justícia requier sabedorie. Jeobá eiquilibra aquessas dues qualidades de modo marabilhoso al lhidar cun nós. (Romanos 11:33-36) Naturalmente, sue sabedorie puôde ser bista an to la parte. Las marabilhas de la naturaleza atéstan esso. — Salmo 104:24; Probérbios 3:19.

Mas tener sabedorie nun basta. Pa rializar de forma cumpleta l que el cuncebe, l Criador percisa tamien de pleno poder. La Bíblia amostra q'el yê tal Dius: "Lhebantai al alto ls buôssos uôlhos i bede. Quien criou aquestas cousas? Fui Aquel que faç salir l eisército d'eilhas anté mesmo por númaro . . . Debido a l'abundáncia d'einergie dinámica, . . . nun faltará nien sequiêra ũa d'eilhas." (Eisaías 40:26) De fato, Jeobá ten ũa "abundáncia d'einergie dinámica" a la çposiçon pa rializar sue buntade. Será q'aquessas qualidades nun bos atráien a Jeobá?

LS BENEFÍCIOS DE COINCER A JEOBÁ

Jeobá "nun . . . criou [la Tiêrra] simplesmente pa nada", mas la "formou mesmo pa ser habitada", por houmanos que ténen ũa relaçon segnificatiba cun el. (Eisaías 45:18; Génesis 1:28) El se preacupa cun sues criaturas terrestres. El dou a l'houmanidade un ampeço purfeito, nun lhar aparecido a un jardin, un paraíso. Ls houmanos, por sue beç, stan arruinando l planeta, l que zagrada muito a Jeobá. Mas, an harmonia cul segnificado de l sou nome, Jeobá cumprirá l sou porpósito ouriginal pa cul'houmanidade i la Tiêrra. (Salmo 115:16; Rebelaçon [Apocalipse] 11:18) El restaurará l Paraíso an la Tiêrra p'aqueilhes que stan deseiosos d'oubedecé-lo cumo sous filhos. — Probérbios 8:17; Mateus 5:5.

L redadeiro lhibro de la Bíblia andica la qualidade de bida que bós podereis tener naquel Paraíso: "[El] anxugará de ls sous uôlhos to la lhágrima, i nun haberá mais muôrte, nien haberá mais pranto, nien clamor, nien delor. Las cousas anteriores yá passórun." (Rebelaçon 21:3, 4) Aquesta yê la berdadeira bida que Jeobá quier que bós usufrúades. Que Pai benebolente yê el! Gustarie de daprender mais subre el i subre l que s'eisige pa bibir ne l Paraíso?



A menos q'haba outr'andicaçon, to las citaçones de la Bíblia son de la Traduçon de l Nuôbo Mundo de las Scrituras Sagradas.


Gustaríedes d'oubtener mais anformaçones? Screbei a las Teçtemunhas de Jeobá, usando l andereço ambaixo mais cumbeniente.

ARGENTINA: Casilla 83 (Suc 27B), C1427WAB Ciudad Autónoma de Buenos Aires
BENEZUELA: Apartado 20.364, Caracas, DC 1020A
BOLÍBIA: Casilla 6397, Santa Cruz
BRASIL: CP 92, Tatuí/SP, 18270-970
CHILE: Casilla 267, Puente Alto
CULÓMBIA: Apartado 85085, Bogotá
EQUADOR: Casilla 09-01-1334, Guayaquil
PARAGUAI: Casilla 482, 1209 Asunción
PERU: Apartado 18-1055, Lima 18
PERTUAL: Apartado 91, P-2766-955 Estoril
STADOS OUNIDOS DE L'AMÉRICA: 25 Columbia Heights, Brooklyn, NY 11201-2483
SURINAME: PO Box 2914, Paramaribo
URUGUAI: Casilla 17030, César Mayo Gutiérrez 2645 y Cno. Varzi, 12500 Montevideo


© 1998, 2001 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania e Associação Torre de Vigia de Bíblias e Tratados. To ls dreitos reserbados. Ansinos de l Reino®. (T-23-T)

quarta-feira, 18 de março de 2009

LA MIE TIÊRRA: CAMPOS DOS GOYTACAZES


Campos dos Goytacazes yê un munecípio lhocalizado ne l Norte de l stado de Rio de Janeiro, 280km çtante de la capital de l stado, ne l Brasil. C'ũa populaçon de 431.839 habitantes (2008), yê la maior cidade de l anterior fluminense i la décima maior de l anterior de l Brasil. Yê tamien l munecípio cula maior stenson territorial de l stado, acupando ũa ária pouco menor que la de l Çtrito Federal.
An Campos, çtácan-se amportantes ounibersidades públicas i pribadas.

Caratelísticas
L munecípio de Campos dos Goytacazes abrange ũa ária total de 4.031,910 km². L percipal modo d'acesso yê l rodobiairo, pula BR-101.

Al lhargo de sues cuôstas, ne l Ouceano Atlántico, hai un fuôrte polo de sploraçon de petrólio i gaç natural pula Petrobras, an la plataforma cuntinental. La cidade yê la maior produtora de petrólio de l Brasil, p'alhá de cuncentrar la maior parte de l'andústria cerámica fluminense. De las siête usinas d'açucre i álcol de l stado, seis stan an Campos. Bárias andústrias fázen-se persentes; solo an 2007 mais de cinco fúrun anstaladas atrabeç de l Fundecam - Fundo de Desenvolvimento de Campos (Fondo de Zambolbimiênto de Campos).

Stória
Las tiêrras de ls índios goitacás ampeçórun a ser quelonizadas puls pertueses an 1627, cula chegada de ls "Siête Capitanes". Pertenciu a la capitanie de San Tomé i se tornou, cinqüenta anhos depuis, ne l die 29 de maio, la Bila de San Salbador de ls Campos (Vila de São Salvador dos Campos). Fui eilebada a la catadorie de Cidade an 28 de márcio de 1835.

Amportantes fatos stóricos se dórun an Campos dos Goytacazes, antr'eilhes stá la partida de ls purmeiros boluntários pa la Guerra de l Paraguai, an 28 de janeiro de 1865, pul oupor "Ceres". Outro momiênto amportante fui l mobimiênto de l'aboliçon, que tubo sou punto alto an 17 de júlio de 1881, cula fundaçon de la Sociadade Campista Eimancipadora, que propagaba la lhuita pul'eimancipaçon de ls negros. L jornalista Luís Carlos de Lacerda i José Carlos do Patrocínio, tamien chamados "Tigres de l'Aboliçon", fúrun ls maiores spoentes de la causa. Poren, Campos fui la redadeira cidade brasileira a aderir l'aboliçon de la scrabidon. Las bejitas de l amperador Don Pedro II i la lhuita republicana fúrun outros marcos de la stória de Campos.

L surgimiênto an 1652 de l'agroandústria açucareira, cul'anstalaçon de l purmeiro angeinho an Campos, hoije menos pormissor, daba ampeço al porgresso de la region. L petrólio fui oufecialmente çcubierto ne l Farol de San Tomé, reatibando l zambolbimiênto de la region.

Ansino
Refréncia an l'ária ounibersitária por abrigar anstituiçones cumo:
- UENF (Universidade Estadual do Norte Fluminense / Ounibersidade Stadual de l Norte Fluminense);
- IF-Fluminense (antigo CEFET Campos);
- UFF;
- FMC (Faculdade de Medicina/Medecina de Campos);
- UNIVERSO (Ounibersidade/Universidade Salgado de Oliveira);
- Estácio de Sá;
- UCAM (Ounibersidade/Universidade Cândido Mendes);
- ISECENSA;
- UNIFLU (FAFIC, FDC, FOC);

i por abrigar scuôlas d'ansino médio an l'ária particular cumo:
- Anglo Campos;
- Alpha;
- Centro Educacional Nossa Senhora Auxiliadora (Centro Eiducacional Nuôssa Senhora Ousseliadora);
- Colégio/Coleijo Pró-Uni;
- Salesiano;

i an l'ária pública cumo:
- Liceu de Humanidades de Campos (Lhiceu d'Houmanidades de Campos);
- Escola Estadual João Barcelos Martins (Scuôla Stadual João Barcelos Martins);
- IF-Fluminense, antr'outros.


Puntos Turísticos

Atratibos Naturales

Criada durante ls milénios pul generoso riu Paraíba do Sul, tiêrra de nata, la preinada goitacá ancanta cula sue fauna i flora riquíssima i dibersificada, eimensidon de berdes de to las tonalidades, barrida pul biênto nordeste. Ls campos de ls goytacazes se sténden anté l Ouceano Atlántico, punto einicial de la quelonizaçon. Cum' atratibos naturales, se çtácan:
- Lhagona de Cima (Lagoa de Cima);
- Region de l Imbé (Região do Imbé);
- Region de la Guapa Joana (Região da Bela Joana);
- Region de las Siêrras (Região das Serras):
----- Pico São Mateus;
----- Piêdra Lhisa (Pedra Lisa) [pico de 726 metros]
----- Piêdra de l Baú (Pedra do Baú);
----- Riu Negro (Rio Preto) (region norte);
----- Lhagona de l Campelo (Lagoa do Campelo);
----- Lhagona Lhimpa (Lagoa Limpa);
----- Lhagona Feia (Lagoa Feia) — la maior de l stado de l Riu de Janeiro i la segunda maior de l Brasil;
----- Farol de San Tomé (Farol de São Thomé), dibersas i guapas praias, se çtacando la de l Farol da Barra, ó simplesmente "Praia do Farol", antre muitos outros atratibos naturales que Campos oufrece.


Eigreijas

Çtácan-se capiêlhas, mosteiros, catedrales i muitas eigreijas de ls seclos XVII, XVIII i XIX.


Solares

Çtaca-se l Solar de l Airizes. Fui l purmeiro eimóbel de Campos tumbado pul Património Stórico Nacional, an 1940, i serbiu d'anspiraçon i cenairo pa l scritor Bernardo Guimarães, outor de l remanse "Scraba Isaura" (Escrava Isaura), coincido mundialmente.

Hai tamien l:
- Solar de l Coleijo (Solar do Colégio, an stilo barroco jesuítico, custruído puls jesuítas an la metade de l seclo XVII, i ne l altar de sue capiêlha stá sepultada Benta Pereira);
- Solar de l Baran de Pirapetinga (Solar do Barão de Pirapetinga, custruído antre 1861 i 1865);
- Solar Saturnino Braga (sue custruçon data de la purmeira metade de l seclo XIX);
- Solar de l Bisconde de Araruama (Solar do Visconde de Araruama, custruído ne l fin de l seclo XVIII);
- Solar de la Baronesa (Solar da Baronesa, custruído an 1840);
- Solar de l Baran de la Lhagona Dourada (Solar do Barão da Lagoa Dourada, custruído an 1860 i atual sede de l Lhiceu d'Houmanidades de Campos);
- Solar de l Baran de Carapebus (Solar do Barão de Carapebus, custruído an 1846 i atual Asilo de l (do) Carmo);
- Solar de l Baran de Muriaé (Solar do Barão de Muriaé, custruído an la purmeira metade de l seclo XIX i yê acupado pul Cuôrpo de Bumbeiros).


Casarios

Çtácan-se:
- Hotel Gaspar (custruído por bolta de 1830);
- Hotel Palace;
- Casa de la Família Rodrigues (custruída an 1870);
- Spital Beneficéncia Pertuesa (Hospital Beneficência Portuguesa — adond'you naci — custruída an 1852);
- Santa Casa de Misericórdie/Misericórdia (oubra antregue an 1944);
- Lhira d'Apolo (Lira de Apolo, einaugurada an 1912);
- Bila Marie (Villa Maria, custruída an 1918);
- Faculdade de Medecina/Medicina de Campos (oubra ampeçada an 1925);
- Faculdade de Dreito/Direito de Campos (oubras ampeçadas an 1869);
- Coleijo/Colégio Batista Fluminense (fundado an 1913);
- Centro Eiducacional Nuôssa Senhora Ousseliadora (Centro Educacional Nossa Senhora Auxiliadora, custruído an 1925);
- Coleijo/Colégio Bittencourt (custruído an 1930).


Praças, Jardines, Eidifícios, Marcos Stóricos i Culturales

- Baran de l Riu Branco (Barão do Rio Branco);
- Praça de l Santíssimo Salbador (Praça do Santíssimo Salvador);
- Boulevard Francisco de Paula Carneiro;
- Praça Dr. Nilo Peçanha (atual Jardin San Benedito/Jardim São Benedito);
- Academie Campista de Lhetras (Academia Campista de Letras);
- Fórun Nilo Peçanha (Fórum Nilo Peçanha, custruído an 1935 cun arquitetura anspirada ne l Parthenon d'Atenas);
- Lhiceu d'Houmanidades de Campos;
- Banco de l Bobó (Banco do Vovô, custruído an 1872, lhocalizado ne l centro de Campos);
- Correios i Telégrafos (sue purmeira agéncia fui inaugurada an 1875);
- Lhibrarie/Livraria Ao Livro Verde (custruída an 1844, figura ne l Guinness Book cumo la lhibrarie más antiga de l Brasil);
- Torre de la Fábrica de Tecidos (custruída an 1885);
- Oubelisco (Obelisco, custruído an 1911);
- Palácio da/de la Cultura;
- Pantheon;
- Triato Munecipal Trianon (Teatro Municipal Trianon);
- Triato de Bolso Procópio Ferreira (Teatro de Bolso Procópio Ferreira).


Cultura i Quemércio

La cerámica, l cuiro, la palha i la madeira son ls materiales de çtaque an sou artesanato. An la culinaira, p'alhá de la cachaça i de la goiabada cascão, l suspiro i l chuvisco son famosos. Hai grande tradiçon cultural i política an la region de la chamada Baixada Campista. Bal çtacar tamien la fundaçon de la purmeira sala de cinema de Campos custruída pul Sr. Alamir, coincida cumo Cine São José, sendo l prédio trazido de l'Ouropa piêdra por piêdra i recustruído an la cidade an 1940, i tenendo cumo purmeira eisibiçon l filme Marcelino Pan i Bino (Marcelino Pão e Vinho).

P'alhá desso, tenemos:
- Palácio da Cultura, q'abriga la Biblioteca Pública Munecipal;
- Museu de Campos dos Goytacazes (ancuntra-se an reforma);
- Museu Olavo Cardoso;
- Casa de Cultura Villa Maria (Bila Marie), lhocalizada an la Praça de l Lhiceu.

La cidade yê un amportante polo quemercial i financeiro q'abrage l Norte/Noroeste Fluminense i l sul de l stado de l Espírito Santo. Ne l Centro de la cidade hai un fuôrte i dibersificado quemércio popular. An la Rue João Pessoa stá la maior cuncentraçon de lhoijas de roupas populares. Ne l bairro Pelinca, an l'abenida de mesmo nome, podemos ancuntrar l segundo centro quemercial i financeiro de la cidade, adonde cuncéntran-se las lhoijas más renomadas. An la region tamien stá lhocalizado l Shopping Avenida 28.


Eiluminaçon pública

An 1883, D. Pedro II einaugurou an la cidade l purmeiro serbício público munecipal d'eiluminaçon, tornando Campos dos Goytacazes la purmeira cidade de l Brasil i de l'América Lhatina a recebir eiluminaçon pública eilétrica, atrabeç dũa termeilétrica a oupor acionadora de trés dínamos cun poténcia de 52 KW, fornecendo einergie pa 39 bumbilhas de 2000 belas cada. Est'anstalaçon fui feita an la Rue de l Gaç (Rua do Gás), que ten este nome por tamien tener sido la purmeira rue de l Brasil i de l'América Lhatina a recebir eiluminaçon pública a gaç.


Futebol campista

La cidade de Campos dos Goytacazes ten cumo percipales clubes de futebol l Americano Futebol Clube (campeon de l Campeonato Brasileiro de Seleçones Staduales, repersentando l stado de l Riu de Janeiro, i Campeon Brasileiro de l Módulo Azul, ambos an 1987), l Goytacaz Futebol Clube i l Centro Esportivo Rio Branco. L clássico de la cidade, antre l Goytacaz i l Americano, coincido cumo Goyta-Cano, yê un de ls maiores clássicos de futebol de l anterior de l stado de l Riu de Janeiro, por reunir las eiquipas más bitoriosas de la region, que se cunfróntan zde la década de 1910.


Fotografies




* Refréncia: http://pt.wikipedia.org/wiki/Campos_dos_goytacazes
Traduçon lhibre.

sexta-feira, 13 de março de 2009

MIRANDESES NE L BRASIL?

You, cumo einiciante ne l stúdio de la lhéngua mirandesa, deseiaba conhecer algun mirandés an la mie tiêrra, Brasil. Talbeç nalgũa quelónia? Serie possible? Pregunto-me si nun hai mirandeses por eiqui, specialmente an la mie cidade, Campos dos Goytacazes/RJ.

Anquanto nun chega este die, cuntino a studar esta lhindíssima lhéngua, l mirandés.

===
ATUALIZAÇON: 13/03/2009 - 13:55

Acabo de ber alguns comentairos ne l post anterior. Stou mui agradecido pul ancentibo que m'han dado. I tamien acabo de saber que, si, hai mirandeses ne l Brasil. =) Oubrigado!